ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΙΟΛΑΣ.. Η ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ

Το 1965 ήταν ήδη βαθύπλουτος όταν ο Αλέξανδρος Ιόλας γύρισε στην Ελλάδα και αγόρασε 7 στρέμματα γης στην Αγία Παρασκευή για να κτίσει την έπαυλη του. Ανέθεσε το έργο στον σπουδαίο αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη. Από την αρχή τα σχέδια ήταν μεγαλεπήβολα αλλά το αποτέλεσμα γινόταν σταδιακά ακόμη πιο εντυπωσιακό, καθώς ενσωματώνονταν στο σπίτι έργα τέχνης. Ακόμη και η κουπαστή στη σκάλα ήταν γλυπτό. Πικάσο, Ντε Κίρικο, Μιρό, Γουόρχολ, Νταλί,  Χατζηκυριάκος-Γκίκας. Όσο ζούσε ο Ιόλας, στο σπίτι του η τέχνη ξεπερνούσε σε αξία πολλά μουσεία μαζί. «Εκεί που ό,τι λάμπει είναι χρυσός» είναι ο τίτλος ρεπορτάζ του περιοδικού «Vogue» το 1982. Οι εικόνες μιλούν. Μια πόρτα ντυμένη με χρυσάφι! Χρυσά γλυπτά, αρχαία αγάλματα και μεταξωτές κουρτίνες. Κι όμως σήμερα στη θέση εκείνης της πόρτας υπάρχουν τσιμεντόλιθοι. Το κτήμα και η βίλα όχι μόνο σαπίζουν, αλλά, παρά τη σειρά των αποφάσεων για απαλλοτρίωση τους, τίποτε δεν έχει γίνει εδώ και δεκαετίες.

Μια επιβλητική, μεταλλική πόρτα με τα αρχικά του ιδιοκτήτη στην κορυφή δείχνουν την είσοδο του διώροφου κτίσματος με τα 1.760 τ.μ. Εκεί που θρονιάζονταν μεγάλης αξίας γλυπτά τώρα φυτρώνουν αγριόχορτα και στους τοίχους, στη θέση αριστουργημάτων ζωγραφικής, υπάρχουν μόνο γκράφιτι. 

Οι εσωτερικοί χώροι προκαλούν θλίψη. Μετά το θάνατο του Ιόλα, το 1987, οι λεηλασίες γίνονταν κατά κύματα. Πίνακες, χαλιά, γλυπτά, πολυέλαιοι σηκώθηκαν με φορτηγά. Η πρώτη λεηλασία έγινε ενώ ο συλλέκτης ήταν ετοιμοθάνατος σε νοσοκομείο της Ν. Υόρκης. Από τη συλλογή με τα 11.000 έργα ένα μέρος πήραν οι κληρονόμοι του που αργότερα πωλήθηκε σε δημοπρασίες, και λίγα αρχαία κατάσχεσε το ελληνικό κράτος. Μάρμαρα από την Πεντέλη και τη Ραβένα με τα οποία είχε ντυθεί το κτίριο κομματιάστηκαν και ξηλώθηκαν.

Ποιος ήταν όμως ο γκαλερίστας και σημαντικός συλλέκτης Αλέξανδρος Ιόλας; Το πραγματικό του όνομα ήταν Κωνσταντίνος Κουτσούδης και γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Γόνος ευκατάστατης οικογένειας βαμβακεμπόρων, ο Ιόλας δείχνει από νωρίς την κλίση του στις τέχνες και το 1927 μετακομίζει στην Αθήνα. το 1931 φεύγει για το Βερολίνο και αφιερώνεται στις σπουδές χορού. Το 33 μετακομίζει στο Παρίσι, όπου συνεχίζει με επιτυχία τη χορευτική του καριέρα και μετά έρχεται η νέα υόρκη όπου γίνεται κορυφαίος χορευτής..

Το 1944 εγκαταλείπει το χορό με αφορμή ένα τραύμα στο πόδι και δραστηριοποιείται στο χώρο του εμπορίου τέχνης ανοίγοντας την πρώτη του γκαλερί. Μέσα σε λίγα χρόνια ανοίγει νέες γκαλερί σε Γενεύη, Παρίσι, Μιλάνο, Ζυρίχη, Μαδρίτη και Ρώμη.Το 1976, κλείνει όλες τις γκαλερί του εκτός μιας στη Νέα Υόρκη και εγκαθίσταται στην Ελλάδα. Από το 1983 αντιμετωπίζει την κακεντρέχεια μερίδας του ελληνικού τύπου ενάντια στον εκκεντρικό και επιδεικτικό τρόπο ζωής και συμπεριφοράς του. Το φαινόμενο παίρνει διαστάσεις σκανδάλου. Λίγο πριν πεθάνει η επιθυμία του να δωρίσει την αμύθητη συλλογή του από έργα τέχνης στο ελληνικό κράτος δεν εκπληρώθηκε ποτέ. 

Η ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε την προσφορά του και έτσι το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής του χάθηκε. Το 1984, δωρίζει στο Μακεδονικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης 45 έργα σύγχρονης τέχνης από την προσωπική του συλλογή, ενώ υπόσχεται να προσθέσει και άλλα στη δωρεά. Το 1987 πεθαίνει σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης νικημένος από aids. το 2000 η έκταση του αγοράστηκε από ιδιώτη και δέκα χρόνια τώρα ο δήμος αγίας παρασκευής προσπαθεί να το αγοράσει για να δημιουργηθεί πάρκο και να αποκαταστήσει εκ των υστέρων την ιστορία του αλέξανδρου Ιόλα για την προσφορά του στην χώρα..